Booronderzoek Wantij-oever en Vissersdijk

In de periode maart – mei zijn er door het Vakteam Erfgoed verschillende archeologische onderzoeken uitgevoerd waaronder booronderzoeken. Binnen de getrapte wijze waarop archeologisch onderzoek in Nederland wordt uitgevoerd, wordt in eerste instantie door middel van handmatige grondboringen bekeken of er (mogelijk) archeologische resten bij bouwplannen bedreigd worden. Als er inderdaad iets wordt gevonden, dan wordt er met een kraan een proefsleuf gegraven om te kijken wat het precies is en of het in aanmerking komt om geheel opgegraven te worden.

Booronderzoek Wantij-oever

Zo is er een booronderzoek gedaan op de oever van het Wantij, tussen de Biesboschstraat en de parkeerplaats van de bioscoop Kinepolis. Hier zijn plannen om de oeverzone aantrekkelijker en toegankelijker te maken voor publiek. Dit houdt onder ander in dat de in het verleden al sterk opgehoogde kade, nu weer afgegraven wordt.

Uit het historisch bureauonderzoek bleek dat dit gebied vanaf het begin van de 17^e eeuw (weer) in gebruik is genomen. Het stadsbestuur zag hier de ideale locatie voor ambachtelijke en industriële bedrijven die door hun gevaarlijke of vervuilende aard niet meer in de stad pasten. Vanaf 1621 wordt hier ook een lijnbaan voor de productie van touw aangelegd vanwege de beschikbaarheid van een lange rechte strook grond. 

De Goudvink en De Eendracht

De belangrijkste industrie hier betreft echter de verwerking van hout. Dit hout kwam in reusachtige vlotten via het Rijnland aan. De vlotten meerden af in het Wantij waar ze werden ontmanteld en verwerkt tot bouwhout. Aan de Noordendijk werden dan ook vele houtzaagmolens gebouwd. In het onderzoeksgebied stonden de molens De Goudvink en De Eendracht. Beide zijn in 1872 afgebroken. Uit het booronderzoek is gebleken dat de bodem in vrijwel het gehele plangebied in het recente verleden tot grote diepte is gesaneerd. De bodem op de locatie van molen De Goudvink is echter nog wel intact omdat het nu nog onder de fundering van een gebouw ligt. Als hier in de toekomst gegraven wordt, dan kunnen de resten van de molen voor nader onderzoek weer tevoorschijn komen.  

Booronderzoek Vissersdijk

In het kader van toekomstige woningbouw is ook aan de Vissersdijk een booronderzoek uitgevoerd. Het historisch bureauonderzoek wees al uit dat het een interessante locatie betreft.

Van de Merwe

De Vissersdijk maakt deel uit van één van de oudste ringpoldertjes die in de 16^e eeuw in het droogvallende schorrengebied werden aangelegd. Deze wordt in 1603 opgenomen in de grotere bedijking van de Oud-Dubbeldamse polder. Na de aanleg van Noordendijk in 1616 komt het plangebied binnendijks te liggen en gedurende het midden van de 17^e eeuw wordt aan de noordzijde van de dijk een woonheuveltje aangelegd met een boerderij erop. Het gaat hier om vroege bebouwing in het jonge poldergebied dat van oudsher (tot in de 20^e eeuw) in bezit was van de familie Van de Merwe.

De boerderij bestond uit een bakstenen woongedeelte en een lang, houten schuurdeel. Het geheel stond in de lengterichting aan/op de dijk. De schuur is in 1965 afgebrand en het woondeel, de huidige Vissersdijk 42, is in recente tijden zeer sterk verbouwd, maar hier kunnen nog 17^e -eeuwse elementen bewaard zijn gebleven. Het lager gelegen terrein direct onder aan de dijk zal in gebruik zijn geweest als erf. Hier zullen schuren, een secreet en een waterput aanwezig zijn geweest.

Tijdens het booronderzoek is vastgesteld dat de Vissersdijk een dikte heeft van circa 5 m. De woonheuvel kon niet goed onderzocht worden door de aanwezigheid van een dikke laag ondoordringbaar brandpuin. Afhankelijk van de aard van de herinrichtingsplannen kan er dus in de toekomst wellicht eens onderzoek worden gedaan naar één van de vroegste boerderijen in de eerste nieuwe polder ná de St. Elisabethvloed.